Γιορτές της Πέτρας 2023

Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι ΓΙΟΡΤΕΣ ΠΕΤΡΑΣ πού πραγματοποιήθηκαν 23-30 Ιουλίου 2023, στα Λαγκάδια Αρκαδίας και διοργανώθηκαν από τα ΑΝΘΗ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Γορτυνίας.

Kεντρικός άξονας των γιορτών ήταν η εκπαίδευση νέων αρχιτεκτόνων και νέων μαστόρων στις αρχές της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Υπό την καθοδήγηση σπουδαίων ακαδημαϊκών δασκάλων όπως του Μανόλη Κορρέ ( Ακαδημαϊκού, Υπευθύνου της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως), του Βασίλη Γκανιάτσα- Καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και άλλων διακεκριμένων επιστημόνων του αντικειμένου καθώς και των ντόπιων πρωτομαστόρων και πρωτομάστορα από τον Πεντάλοφο της Μακεδονίας, περισσότεροι από τριάντα εκπαιδευόμενοι, μυήθηκαν στη διαδρομή της πέτρας, από το στο στάδιο της εξόρυξης (παραδοσιακή λατόμευση), στην επεξεργασία της (πελέκημα), και τον τελικό της προορισμό, τη λιθοδομή (ξερολιθιά ή με κονίαμα). Ο κύριος χώρος πού πραγματοποιήθηκε το 5ο εργαστήριο, ήταν ένα ερειπωμένο κτίσμα, χαρακτηριστικό δείγμα της Λαγκαδινής τέχνης της πέτρας. Η σταδιακή αποκατάστασή του, με απόλυτο σεβασμό στις αρχές της παραδοσιακής τέχνης, θα αποτελέσει αντικείμενο επόμενων εργαστηρίων.

Το πρόγραμμα , διάρκειας επτά ημερών, περιελάμβανε, (εκτός από την Εξόρυξη πέτρας από το παραδοσιακό λατομείο και τις εργασίες αποκατάστασης του ερειπίου), την αποκατάσταση δημόσιας κρήνης στη Δημητσάνα καθώς και αποτύπωση παραδοσιακής κρήνης στα Λαγκάδια.

Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν εσπερίδες με θέματα αποκατάστασης (παραδοσιακού κτίσματος-μνημείου), αποτυπώσεων καθώς και εσπερίδα στη μνήμη του κορυφαίου μελετητή της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής καθηγητή Αρχιτεκτονικής ΑΠΘ, Αργύρη Πετρονώτη, που υποστήριξε ενεργά, το έργο των ΑΝΘΕΩΝ ΤΗΣ ΠΕΤΡΑΣ.

Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων του 5 ου Εργαστηρίου εντάσσονται και τα εξής:

-Εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά σε συνεργασία με το Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Πραγματοποιήθηκε στα Λαγκάδια, για πρώτη φορά, με στόχο την ευαισθητοποίηση των παιδιών σχολικής ηλικίας, σε θέματα που αφορούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και ειδικότερα την τέχνη των Λαγκαδινών μαστόρων. Το πρόγραμμα παρακολούθησαν παιδιά από την ευρύτερη περιοχή ( Μεγαλόπολη, Καρύταινα, Στεμνίτσα, Μελισόπετρα, Δημητσάνα, Λαγκάδια), τα οποία επισκέφθηκαν και το υπαίθριο εργαστήριο γλυπτικής, που βρισκόταν σε εξέλιξη, αποκτώντας έτσι την αίσθηση της διασύνδεσης της παραδοσιακής τέχνης της πέτρας με τη μαρμαρογλυπτική και τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Η κατανόηση της σχέσης των συγγενών υλικών (πέτρας-μαρμάρου), ολοκληρώθηκε με το πρόγραμμα που υλοποιήθηκε την επόμενη μέρα, στη Δημητσάνα, από το πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς, με εκπροσώπους από το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο.

-Εκδήλωση με θέμα «Η επιστροφή των μαστόρων» σε συνεργασία με το Σύλλογο Γυναικών Λαγκαδίων «Η Τρισεύγενη»

-Μοραΐτικο Γλέντι στον Αγιώργη στη Δημητσάνα (4 ο θερινό σχολείο & 5ο εργαστήριο της τέχνης της πέτρας).

Οι φετινές Γιορτές της Πέτρας συνέπεσαν με τη συμπλήρωση 10 χρόνων από την ίδρυση των «Ανθέων της Πέτρας». Το γεγονός αυτό στάθηκε αφορμή για την ανάδειξη της σχέσης της πολιτιστικής κληρονομιάς με τον σύγχρονο πολιτισμό, μια σχέση που αποτελεί διαχρονική μέριμνα του σωματείου μας. Εκφράστηκε δε, με το υπαίθριο εργαστήριο γλυπτικής «Από τον πελεκάνο της πέτρας στον γλύπτη», υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του διακεκριμένου γλύπτη και Ομότιμου Καθηγητή της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Γιώργου Χουλιαρά.

Πέντε καταξιωμένοι Έλληνες γλύπτες (Ανδρ. Αραπάπης, Παν. Καλούδης, Δημ. Κώστας, Σπ. Λισγάρας, Στέφ. Σουβατζόγλου) δημιούργησαν in situ αντίστοιχα γλυπτά τα οποία τοποθετήθηκαν, με βάση την ενιαία θεώρηση του κάθε γλυπτού με το δημόσιο χώρο που το φιλοξενεί.

Ενδεικτικά, το σύγχρονο γλυπτό του Παν. Καλούδη με τον τίτλο «Σύνθεση» βρίσκεται δίπλα σε μια παραδοσιακή κρήνη των Λαγκαδίων, τη «Μαλίκα». Πρόκειται στην ουσία, για μια συνομιλία δύο υλικών ίδιας πρωτογενούς προέλευσης (μάρμαρο – πέτρα), δύο διαφορετικών εποχών (του 19ου και του 21ου αιώνα) και δύο διαφορετικών γενιών. Αυτή η συνομιλία καταγράφει το διαχρονικό αποτύπωμα της ανθρώπινης παρουσίας, αλλά και το ενδιαφέρον του σημερινού ανθρώπου να προσεγγίσει τους προγόνους του, μέσω των έργων του, αφού κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει φυσικά. Αντίστοιχη σημειολογία σχετίζεται και με τα υπόλοιπα έργα. Η παρουσία των σύγχρονων γλυπτών στα Λαγκάδια σηματοδοτεί τη διαρκή ανανέωση των κοινωνικών, ανθρωπολογικών και αισθητικών χαρακτηριστικών της σημερινής κοινωνίας που υπερβαίνει τα όρια της τοπικότητας.

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθεί η συμβολή του ΥΠΠΟ, της Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Γορτυνίας για τη διαχρονική υποστήριξή τους, αλλά και οι συνεργασίες με άλλους φορείς, όπως η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), ο Σύλλογος Γυναικών Λαγκαδίων ”Τρισεύγενη”, ο Σύλλογος Νέων Λαγκαδίων ”Δράσις” και το Διασυνεδριακό & Πολιτιστικό Κέντρο Δημητσάνας.

Συμπερασματικά, οι Γιορτές της Πέτρας και γενικότερα οι πρωτοβουλίες και οι δράσεις των «Ανθέων της Πέτρας» σηματοδοτούν ένα νέο μοντέλο διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Από τη συνέργεια ενεργών πολιτών, επιστημονικής κοινότητας και τοπικών κοινωνιών, μπορεί να προκύψουν αποτελέσματα που υπερβαίνουν την τοπικότητα και τη συγκυρία.